Kan Şekeri

Kan Şekeri ile ilgili problemi olan veya şeker hastalığına yakalanmış olan birçok tanıdığımız bulunmaktadır. Nedir bu şeker hastalığı denen husus? Kan şeker seviyesi neden yükselir veya düşer?

Kan Şekeri Nedir?

Hücrelerimizin enerji olarak kullandığı glikozun kandaki dolaştığı şekline kan şekeri denilmektedir. Glikozu vücut yediğimiz karbonhidratlardan, meyvelerden, şekerden ve bunun gibi besin kaynaklarından sağlamaktadır. Yediğimiz yiyeceklerin lifli oluşları, kaliteli oluşları beslenmemiz açısından çok önemlidir. Burada kaliteden kastımız ürünün pahalı olması değildir. Aldığımız karbonhidratın kompleks karbonhidrat olması onun kaliteli olduğunu gösterir. Diyetimize basit karbonhidratlar yerine kompleks karbonhidratları dahil etmeliyiz. Yine alacağımız şekerin kaliteli şeker olmasına özen göstermemiz gerekmektedir. Örneğin piyasada bulunan çay şekeri veya toz şeker olarak adlandırılan şeker kalitesiz bir şekerdir ve vücuda yaradan çok zararı bulunmaktadır. Çünkü bu kalitesiz şeker olarak andığımız şeker vücuda kısa süreli bir enerji sağlamakta, sonra birden yok olmakta ve vücudu güçten düşürmektedir. Bunun yerine “doğal ürünlerin” içeriğinde bulunan şekerin kullanılması gerekmektedir. Nedir peki bu doğal şekerler? Balda, meyvelerde, kuruyemişlerde ve kurutulmuş meyvelerde bulunan şekerdir. Bu şekerlerin enerji seviyeleri çok yüksektir ve vücuda uzun süreli enerji verirler. Dolayısıyla uzun süreli aktivitelerde dahi vücudun güçten düşmesine müsaade etmezler. Çikolata seviyorsanız bunu mümkün olduğunca bitter olarak almaya çalışın.

Kan şekeri değerleri için uygun aralık 70-110 mg/dl dir. Bunu ölçmek kolaydır. Kan şekeri ölçümü için aletler piyasada satılmaktadır. Bu aletlerin içerisinde bulunan iğne vasıtasıyla parmaklarımızdan birisinin etli kısmına açacağımız küçük bir delikten sızan kanı aletin ölçüm kağıdına değdirdiğimizde makine üzerinde çıkan rakam kan şekeri seviyemizdir. Bu değer için uygun aralık biraz önce bahsettiğim aralıktır. Yemeklerden sonra yapılan ölçümde rakam bir miktar fazla çıkabilir. Bunun sebebi vücuda alınan glikozdur. Bir müddet sonra sindirim sebebiyle düşecektir. Gece saat 03:00 civarı da en uygun olduğu zamandır. Bu saatte kalkamıyorsanız, bir rahatsızlığı olmayanlar için, yemeklerden önce yapılan ölçüm de uygun olacaktır.

Kan Şekeri Yükselmesi

Kan şekerinin yükselmesinin sebebi diyetimize dikkat etmemek ve yapmamız gereken egzersizleri yapmamaktır. Biraz önce bahsettiğim gibi basit şekerlere dayalı öğünler ve sık sık yemek yerine uzun süre aç kalındıktan sonra birden yenilen aşırı öğünler kan şekerinin aniden yükselmesine sebep olan etmenlerdir.

Kişi kan şekerinin yükseldiğini hissedebilir. Bunun en büyük belirtilerinden birisi çok sık idrara çıkma, bu sebeple vücutta oluşan sıvı eksikliği nedeniyle ağız kurumasıdır. Bunun yanında vücuttaki karbonhidratı yeterli kullanamadığından dolayı kilo artışı, özellikle yemeklerden sonra aşırı uyku hali ve uyuklama gibi faktörler bizi şeker olabileceği konusunda tedirgin etmelidir.

Şekeri Yükselen Kişiye Müdahale

Yüksek kan şekeri damarlarımıza ve sinirlerimize zarar verir. Damarlara gelen zarar sonrasında gözlerde katarakt, görme bozuklukları hatta görme kaybına kadar ilerleyen problemler oluşabilir. Bunun yanında böbreklere giden kılcal damarlarda meydana gelen tahribattan dolayı böbreklerimizin süzme ve ayrıştırma görevini yeterince yerine getirememesi gibi sorunlarla baş etmek zorunda kalabiliriz. Sinirlerde meydana gelen hasarlar, özellikle ellerimizde, ayaklarımızda, derimizde gözle görülür şekilde ortaya çıkabilir. Bu bölgelerde bulunan sinirlerin tahrip olmasından dolayı zamanla deri üzerinde yaralar, his kaybı, hatta kangrene kadar ilerleyen problemler oluşabilir.

Şekeri yükselmiş olan kişiye yapılacak ilk müdahale halk dilinde şeker iğnesi adı verilen iğne ile insülin takviyesidir. Ne seviyede ve ne kadar sıklıkla verileceği doktor tavsiyesine bağlıdır. Vücutta insülin pankreas tarafından üretilir. Görevi kan şekerinin hücre içerisine sokularak enerji olarak kullanılmasıdır. İnsülin bir hormondur ve kan şekerinin düzenlenmesini sağlar. İnsülin iğnesi yaptıktan sonra sıvı takviyesi olması maksadıyla serum takviyesi de yapılabilir.

Kan Şekeri Düşmesi

Kan şekerinin düşük olduğu durumlarda baş dönmesi, halsizlik, bayılma gibi semptomlar görülebilir. Bunun sebebi vücutta enerji olarak kullanılacak olan glikozun hücreleri yeterli seviyede geçememiş olmasıdır. Bu sebeple enerji kaybına bağlı rahatsızlıklar ortaya çıkacaktır. Gidermek için kesme şeker, çikolata, reçel, bal gibi şeker kaynakları veya meyve suyu alımı uygun olacaktır. Şekeri dil atında tutmak en uygun yoldur, çünkü bu şekilde tükürük bezleri sayesinde kana çok çabuk geçiş sağlanmış olur. Bir rahatsızlığı olmayan bireylerde ise şeker düşmesi sonucunda pek bayılma görülmez. Özellikle oturduğumuz yerden ani kalkış gibi ani yükseliş hareketlerinde göz kararması, baş dönmesi gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Bu durumda normal olarak yiyeceğimiz bir öğün kan şekerimizi normal düzeye getirecektir.

Sonuç olarak kan şekeri seviyemizin sürekli düzenli ve uygun aralıkta olması için beslenmemize ve sporumuza dikkat etmemiz gerekmektedir. Hareketli yaşam ve düzgün bir diyet bizi bu tip sıkıntılardan uzak tutacaktır. Fitness yapan bireylerde normal şartlarda şeker hastalığı, selülit problemi, aşırı kilo gibi sıkıntılar görülmez çünkü sık sık ve kaliteli bir beslenme programıyla beraber tüm kaslara hitap edecek tarzda egzersizler yapıldığından dolayı kasların lifleri genişlemiştir. Bu sebeple yediğimiz gıdalar büyük ölçüde kaslarımızın beslenmesine gidecektir. Bundan dolayı aldığımız gıdaların depo olması zor bir ihtimaldir.