L-Carnitine

Bugünlerde medyada sıklıkla gördüğümüz L-Carnitine kullanımı hakkında temel bilgileri vermeye çalışacağım. İnternet sitelerinin neredeyse hepsinde sağda solda oynayan hareketli karnitin reklamları görmekteyiz. Ve bu ürünün pazarlama mantığıyla pazara sürüldüğünü düşünecek olursak, bir sürü yanlış bilgi içeriği de bulunmaktadır. Bu konudaki yanlış bilgileri düzelterek nedir, ne değildir, gerçekten yağ yakmamıza yardımcı olur mu bu konulara eğilmek istedim.

L-Carnitine nedir?

Sürekli slogan olarak görüyoruz “Oturduğunuz yerden yağlarınızda kurtulun” yazısını. Ve toplum olarak sürekli bu yönde bir eğilimimiz var. Oturduğumuz yerden kilo vermek, bir çaba göstermeden yağlarımızdan kurtulmak, spordan uzak kalmak gibi. Bunu farkeden akıllı geçinen bir çok pazarlama firması zayıflama kemerleri, zayıflama hapları gibi ürünlerle insanları dolandırmakta ve bin bir emekle kazandıkları paralara göz dikmektedirler. Sürekli olarak hareket etmenin gereksiz olduğunu görsel medyada yayınlayarak kafaları karıştırmakta ve insanları spordan uzaklaştırmaktadırlar. Bir kere şunu aklımıza koyalım ki sağlıklı yaşamın olmazsa olmazı hareket ve spordur. Spordan kasıt spor salonlarına yazılarak saatlerce oralarda vakit geçirmek değildir. Eğer salona gidemiyorsak ve bunun için vaktimiz ya da isteğimiz yoksa kendi evimizde de yapabileceğimiz birçok egzersiz bulunmaktadır. İşte karnitin ya da yabancı adıyla carnitine burada iş başına geçmektedir.

Öncelikle şunu belirtmek istemekteyim ki karnitin gerçekten yağ yakmamıza yardımcı olur hatta çok çok daha fazla faydalı etkileri bulunmaktadır. Ancak bunun için yine harekete geçmemiz gerekmektedir. Yani yağlarımızı oturduğumuz yerden yakamıyoruz.

Aslında karnitin tüm hücrelerimizde bulunan veya orada üretilen bir aminoasit türevi olarak değerlendirilir. Aminoasit olarak değerlendirilmesinin asıl sebebi kimyasal yapısıdır. Kimyasal yapı itibarıyla temel olmayan aminoasitlere benzemekle birlikte tam bir aminoasit değildir. Vücudumuz Lysine ve Methionine aminoasitlerinden karnitin sentezler. Bebeklerin büyümesinde faydaları olduğu için kimileri tarafından vitamin olarak değerlendirilir. Vücudumuzda karnitin üretimi karaciğerde, böbreklerde ve beyinde olmaktadır. Piyasada Carnitine ve L-Carnitine olarak iki çeşit görmekteyiz. Piyasadaki satıcılara sorduğumuzda L liquid yani sıvı anlamına gelir deseler de durum böyle değildir. L harfi vücutta aktif hale geleceği anlamına gelmektedir. Bu sebeple alacağımız ürünün L-Carnitine olmasında dikkat etmeliyiz.

Vücudumuz enerji ihtiyacını karbonhidratlar, yağlar ve son olarak da proteinlerden karşılarlar. Enerji ihtiyacı olarak yağları kullanmadan önce karbonhidratları parçalayıp enerjiye dönüştürmek çok daha kolay olduğu için metabolizmamız öncelikle karbonhidratlara yönelmektedir. Karbonhidrat depolarımızı tükettikten sonra karnitin üreterek ve salgılayarak depolamış olduğumuz yağların inceltir ve mitokondriye dolayısıyla hücreye daha kolay girmesini sağlar. Buradan anlayacağımız gibi karnitin yağların seyreltilmesini ve hücrelere enerji amaçlı olarak geçmesini sağlamaktadır. Bu maddeyi dışarıdan direk olarak aldığımızda vücudumuzda depolanmış durumda bulunan yağları seyreltmiş oluyoruz. Böylece vücudumuz enerji ihtiyacı olarak yağlarımızı kullanarak hem karbonhidratın bize vereceğinden çok daha fazla enerji açığa çıkarmaktadır hem de yağlarımızdan kurtulmuş olmaktayız. Tabiki bu işlemin gerçekleşebilmesi için hareket ve nabzımızın belirli bir seviyeye ulaşması gerekmektedir. Çünkü enerji açığa çıkması için öncelikle enerji ihtiyacı doğması gerekmektedir. Aksi takdirde yağlar çözünse bile ihtiyaç olmadığından kullanılmamaktadır. Spordan önce alacağımız karnitin ile hem spor esnasında çok daha az yorulacağız çünkü yüksek enerji açığa çıkardık, hem de yağlardan kurtulmuş olacağız. (1 gr karbonhidrat ve 1 gr proteinin yakılması sonucu 4 kalori açığa çıkarken, 1 gr yağın yakılmasında 9 kalori enerji açığa çıkmaktadır. Bu da bizim daha uzun süreli sporu daha az yorularak yapabilmemizi sağlamaktadır.) Karnitin bu esnada mitokondride oluşan atıkların temizlenmesinde de faydalı olmaktadır.

Amerika’da yapılan bir araştırmada bir grup insan ikiye bölünmüş, bir gruba karnitin diğerine de placebo (etkisiz madde) verilmiş ve 3 ay boyunca hafif tempolu spor yaptırılmıştır. Karnitin kullanan gruptakiler 6 kg zayıflamakla beraber kendilerinde hiçbir yan etki görülmemiştir. Placebo kullanan grup ise ortalama 1,5 kg zayıflamıştır.

L-Carnitine’in yararları nelerdir?

Yağ yakımı

Bu konudan yukarıda detaylı bir şekilde bahsettiğimiz için tekrar bahsetmeyeceğim.

Kemik erimesine mani olmak

L-carnitine kullanımı kemiklerde bulunan hücreleri güçlendirerek kemik erimesini azaltmaktadır. Bu problem özellikle ileriki yaşlarda erkeklerde andropoz, bayanlarda menopoz döneminde ortaya çıkmaktadır. Dolayısıyla bu yaşlara gelinmeden sporla birlikte kullanımı ileriki yaşlarda bizi bu problemle karşılaşmaktan kurtarır.

Erkek üretkenliğinin arttırılması

Amerika’da yapılan bir araştırmada çocuk yapmakta sıkıntı yaşayan erkekler üzerinde yapılan araştırma sonucunda, bu bireylerde sperm kalitesinde artışla birlikte sperm sayılarında da artış gözlemlenmiştir.

II. Tip diyabet hastaları

Bu rahatsızlıkla baş etmeye çalışan bireylerde glikoz oksidasyonu, glikoz depolanması ve glikoz tutulması konularında iyileşme tespit edilmiştir.

Bağışıklık sistemine faydaları

Karnitin bir antioksidan gibi görev yapar bu sebeple hücrelerin yıpranmasını yavaşlatmakla beraber hücre yenilenmesine de katkıları bulunur. Bağışıklık sistemimiz özellikle yoğun antrenman ve müsabaka dönemlerde düşüş gösterir. Bu dönemlerde bizi ayakta tutacak ve metabolizmamızın düşmesini engelleyecektir.

Beyne faydaları

Yine antioksidan görevi gördüğünden dolayı beyin fonksiyonlarında yavaşlamayı azaltmakla beraber yaşlılıktan kaynaklanan beyin hücrelerinin ölümünü de yavaşlatmakta, hatta bazı durumlarda durdurmaktadır.

Böbreklerde karnitin üretimi problemleri

Karnitinin böbreklerde de üretildiğini söylemiştik. Kimi böbrek hastalarının böbreklerde üretemediği karnitini dışarıdan alarak bu problemi giderdiği bilinmektedir.

Kalp krizini engellemesi

Kalp krizi geçirmiş olan kişilerde yapılan araştırma sonucunda karnitin takviyesi yoluna gidilmiş ve kalp krizi geçirme risklerinin ve geçirdikleri kalp krizlerinin sayısının azaldığı tespit edilmiştir.

Kullanım için yukarıda belirtilen hususlarla ilgili bir sağlık probleminiz olduğunu düşünüyorsanız kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışmalısınız. Özellikle de hamile, hamilelik şüphesi olan ve emziren annelere kullanmalarını tavsiye etmiyorum.

Ne kadar L-Carnitine Kullanmalıyım?

Piyasada bu ürün sıvı ve katı formda bulunmaktadır. Sıvı form vücuda çok daha kısa sürede geçiş yapabilmektedir. Bu sebeple spora çıkmadan 10 dk önce sıvı formda l-carnitine alınması uygun olacaktır. Miktar olarak ise birçok ürünün kendine göre kullanım şekli bulunmaktadır. Birçoğunda 1 saat sürecek olan bir spor için 20 ml kullanım öngörülmüştür. Tablet olarak alınan formlarda ise sporumuzdan 30 dk kadar önce 2-4 gr alınması tavsiye edilmektedir.

L-karnitin fiyatı konusunda ise piyasada değişik rakamlarla karşılaşılmaktadır. Fiyatlar konusunda genellikle sıvı formda olanlar daha pahalıdır çünkü vücutta emilimi çok daha kolay ve hızlı olmaktadır.

Doğal yoldan karnitin nelerde bulunur?

Doğal yollardan almak da mümkündür tabi ki ve zaten çok daha iyi sonuç verecektir. İçerdikleri miktara göre sıralayacak olursak belirttiğim ürünlerde karnitin bulunmaktadır: Kırmızı et, morina balığı, tavuk göğüs eti, kaşar peyniri, dondurma, eski kaşar, tam buğday ekmeği, beyaz ekmek, pilav, yumurta.

Sonuç olarak sporumuzu ihmal etmeden sağlıklı bir şekilde kilo vermek istiyorsak spor programımıza l-carnitine’ i dahil edebiliriz.